„Społeczny ruch naukowy w procesie zmiany” to tytuł konferencji naukowej zorganizowanej przez Radę Towarzystw Naukowych Polskiej Akademii Nauk oraz Towarzystwo Naukowe Płockie, która odbyła się w piątek 17 września 2021 r. w Płocku. Konferencja zamknęła obchody dwusetlecia Towarzystwa Naukowego Płockiego, utworzonego w 1820 r. Pierwotnie zaplanowano ją na czerwiec 2020 r., czyli w roku jubileuszu stowarzyszenia, jednak w związku z pandemią Covid-19 konieczna stała się zmiana terminu.

Referat wygłasza prof. Iwona Hofman, przewodnicząca Rady Towarzystw Naukowych PAN.
Za stołem prof. Zbigniew Kruszewski, prezes Towarzystwa Naukowego Płockiego.

W komunikacie zapowiadającym konferencję „Społeczny ruch naukowy w procesie zmiany”, nakreślone zostały jej podstawowe założenia. Zwrócono uwagę, że „społeczny ruch naukowy jako istotny element krajobrazu nauki i życia zbiorowego charakteryzuje się wielością celów, funkcji i form”, a „stowarzyszenia naukowe prowadziły działalność, dostosowując się do warunków społecznych, politycznych i technologicznych, odgrywając różne role”. Potrzebę ukazania i opisu społecznego ruchu naukowego jako wyniku i jednocześnie czynnika zmiany społecznej wskazano jako nadrzędny cel konferencji.

Uczestników konferencji „Społeczny ruch naukowy w procesie zmiany” powitał gospodarz miejsca – prezes Towarzystwa Naukowego Płockiego, prof. ucz. dr hab. inż. Zbigniew Kruszewski. Nawiązał do jubileuszu tego najstarszego z działających w Polsce stowarzyszeń, prezentując nowo wydaną publikację, w której m.in. zrelacjonowano obchody dwusetlecia TNP i przypomniano najważniejsze wydarzenia z dziejów organizacji, zaprezentowane w formie kalendarium. Egzemplarze książki otrzymali wszyscy obecni na konferencji. Następnie oddano głos gościom, którzy wystąpili z listami gratulacyjnymi skierowanymi do prezesa TNP. Byli to: prof. dr hab. n. med. Maciej Słodki, rektor Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku oraz prof. dr hab. Małgorzata Jędryczka reprezentująca Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne. Prof. Z. Kruszewski odczytał z kolei jeszcze dwa listy, które dotarły pocztą – od prof. dr hab. Elżbiety Mączyńskiej, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego oraz od prof. dr. hab. Antoniego Różalskiego, prezesa Łódzkiego Towarzystwa Naukowego.

Przy mównicy prof. Małgorzata Jędryczka z Polskiego Towarzystwa Fitopatologicznego
odczytuje list gratulacyjny. Za stołem: prof. Iwona Hofman i prof. Zbigniew Kruszewski

Następnie rozpoczęto obrady konferencji, którym przewodniczyła prof. dr hab. Iwona Hofman – przewodnicząca Rady Towarzystw Naukowych PAN, prezes Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej, dyrektor Instytutu Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, od 2020 r. członek honorowy TNP. Współprzewodniczącym był prof. Z. Kruszewski, prezes Towarzystwa Naukowego Płockiego. Prof. I. Hofman wygłosiła również pierwszy z zaplanowanych w programie konferencji referatów, zatytułowany „Społeczny ruch naukowy w Polsce w polityce naukowej państwa”. Po krótkiej przerwie z referatami wystąpili kolejno:

• prof. dr hab. n. med. Zbigniew Czernicki, Polskie Towarzystwo Neurochirurgów, Collegium Mazovia Innowacyjna Szkoła Wyższa w Siedlcach – „Medyczne towarzystwa naukowe – obecne trudności i możliwości uzyskania poprawy”;
• prof. dr hab. Wiesław Nagórko, Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego – „Przeszłość i teraźniejszość towarzystw naukowych w dziedzinie nauk technicznych”;
• prof. ucz. dr hab. Stanisław Kunikowski, Włocławskie Towarzystwo Naukowe – „Przeszłość a przyszłość towarzystw naukowych ogólnych w Polsce. Oczekiwania i dalsze możliwości ich rozwoju”.

W dalszej części obrad odbyła się dyskusja panelowa moderowana przez prof. I. Hofman. Głos zabrali: prof. ucz. dr hab. Andrzej Gulczyński (Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu); prof. M. Słodki, rektor Mazowieckiej Uczelni Publicznej w Płocku; prof. dr hab. n. med. Marek Kowalczyk (Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie); mgr inż. Mariusz Portalski (Towarzystwo Naukowe Płockie, Politechnika Warszawska); prof. dr hab. inż. Jerzy Błażejowski (Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Uniwersytet Gdański); dr Bogumiła Dumowska (Towarzystwo Naukowe Płockie).

Sala obrad

Podsumowania obrad dokonali wspólnie prof. I. Hofman i prof. Z. Kruszewski. Zgodnie z założeniami programowymi podczas konferencji podejmowano następujące problemy szczegółowe, m.in.: przemiany stowarzyszeń naukowych; role i funkcje towarzystw naukowych w zmieniającej się rzeczywistości; różnorodność celów i form działania społecznego ruchu naukowego; przyszłość towarzystw naukowych.

Komitet Naukowy konferencji „Społeczny ruch naukowy w procesie zmiany” tworzyli:

• prof. ucz. dr hab. Michał Nowosielski, Towarzystwo Naukowe Płockie, Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku – przewodniczący;
• prof. dr hab. Janusz Adamowski, Towarzystwo Naukowe Płockie, Uniwersytet Warszawski;
• prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow, Towarzystwo Naukowe Płockie, Uniwersytet Warszawski;
• ks. prof. dr hab. Michał M. Grzybowski, Towarzystwo Naukowe Płockie;
• prof. dr hab. Iwona Hofman, Polska Akademia Nauk, Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej, Towarzystwo Naukowe Płockie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie;
• prof. dr hab. inż. Michał Kleiber, Towarzystwo Naukowe Płockie, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN;
• prof. ucz. dr hab. inż. Zbigniew Kruszewski, Towarzystwo Naukowe Płockie, Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku;
• prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kurnik, Towarzystwo Naukowe Płockie, Politechnika Warszawska;
• prof. dr hab. Grzegorz Radomski, Towarzystwo Naukowe Płockie, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu;
• prof. dr hab. n. med. Maciej Słodki, Towarzystwo Naukowe Płockie, Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku;
• prof. ucz. dr hab. inż. Renata Walczak, Towarzystwo Naukowe Płockie, Politechnika Warszawska;
• abp prof. dr hab. Stanisław Wielgus, Towarzystwo Naukowe Płockie;
• dr Marian Chudzyński, Towarzystwo Naukowe Płockie;
• ks. dr Marek Jarosz, Wyższe Seminarium Duchowne w Płocku.

W skład Komitetu Organizacyjnego weszli:

• dr hab. Andrzej Kansy, Towarzystwo Naukowe Płockie, Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku – przewodniczący;
• prof. ucz. dr hab. Małgorzata Kamińska, Towarzystwo Naukowe Płockie, Szkoła Wyższa im. Pawła Włodkowica w Płocku;
• dr Paweł Kaczmarczyk, Towarzystwo Naukowe Płockie, Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku;
• dr Tomasz Piekarski, Towarzystwo Naukowe Płockie, Archiwum Państwowe w Płocku;
• dr Henryk Rode, Towarzystwo Naukowe Płockie, Politechnika Warszawska;
• mgr inż. Tadeusz Majsterkiewicz, Polska Akademia Nauk;
• Maciej Wróbel, Towarzystwo Naukowe Płockie – sekretarz.

Konferencję „Społeczny ruch naukowy w procesie zmiany” przeprowadzono w trybie stacjonarnym, z zachowaniem zasad reżimu sanitarnego. Wszyscy uczestnicy, wpisując się na listę obecności, zobowiązani byli jednocześnie do złożenia oświadczenia o przyjęciu pełnego szczepienia przeciwko Covid-19 i/lub przejścia tej choroby, dającego prawdopodobieństwo odporności.

Po zakończeniu konferencji, w siedzibie Towarzystwa Naukowego Płockiego odbyło się posiedzenie plenarne Rady Towarzystw Naukowych PAN.

Sprawozdanie przygotował:
Maciej Wróbel, Towarzystwo Naukowe Płockie