W trosce o ciągłe podnoszenie jakości badań i publikacji naukowych realizowanych przez przedstawicieli dyscypliny nauk o polityce i administracji oraz dyscyplin pokrewnych, pragniemy zwrócić Państwa uwagę na zjawisko określane jako „drapieżna nauka”, które związane jest z funkcjonowaniem „drapieżnych czasopism”, czyli tzw. predatory journals oraz „drapieżnych wydawnictw”, czyli tzw. predatory publishers.

Uznajemy za bardzo niepokojące, iż tytuły czasopism oraz nazwy wydawców podejrzanych o drapieżne praktyki znaleźć można w najważniejszych bazach danych, z których korzystają nie tylko instytucje naukowe, ale również organy administracji rządowej. Na ich podstawie oceniana jest jakość pracy naukowej uczelni, konkretnej dyscypliny i poszczególnych naukowców.

Stworzona przez Jeffreya Bealla lista Predatory Journals and Publishers to lista takich czasopism i wydawców, co do których zachodzi podejrzenie, że nie zachowują odpowiedniego poziomu naukowego podczas procesu recenzyjnego artykułów i prac zgłaszanych do publikacji. Artykuły publikowane w „czasopismach drapieżnych” nie podlegają ocenie eksperckiej lub wykonana jest ona w oparciu o bardzo niskie standardy, wynikiem czego zgłaszane do tych wydawnictw prace naukowe publikowane są bardzo szybko od momentu wysłania. Redakcje określane mianem predatory journals pobierają ponadto za publikacje nadesłanych do nich tekstów wysokie opłaty (kwoty zwykle nie są podawane na stronach internetowych), a prócz tego pozyskują autorów pisząc maile z zaproszeniem do publikowania, powołując się na artykuły opublikowane już przez konkretne osoby). Zauważyć przy tym należy, że periodyki o tym charakterze często zaznaczają swoją multidyscyplinarność – nie są bowiem poświęcone konkretnej dyscyplinie czy tematyce naukowej, ale mają charakter ogólny.

Dodać warto, że nie wszystkie czasopisma zamieszczone w wykazie Bealla są periodykami drapieżnymi, dlatego przed wysłaniem manuskryptu warto szczegółowo przeanalizować informacje na stronie czasopisma (dot. składu redakcji – członkowie zespołu redakcyjnego powinni pochodzić z dobrych ośrodków naukowych oraz mieć rozpoznawalny dorobek naukowy w danej dziedzinie; opisu systemu recenzowania (single-blind review, double-blind review, peer-review review lub też inny);  wskaźników bibliometrycznych i obecności tych periodyków w uznanych bazach międzynarodowych).

Niestety, w ministerialnym wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych (stanowiącym podstawę oceny jakości pracy naukowej) znaleźć można tytuły, które pokrywają się z listami drapieżnych czasopism.

Dlatego – jako Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych – zwracamy Państwa uwagę na to, by wydawnictwa publikacji naszych prac naukowych nie należały do tych, które przedkładają zysk ponad etykę badacza i jakość publikowanych tamże tekstów. Nie popierając praktyk wydawniczych charakterystycznych dla predatory journals apelujemy, by prace publikowane przez przedstawicieli naszej dyscypliny wydawane były w czasopismach przestrzegających wysokich standardów etycznych oraz oceny eksperckiej, co będzie gwarantowało systematyczne podnoszenie jakości badań i publikacji naukowych.

Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych