Działalność Rady Towarzystw Naukowych w 2015 roku

Sprawozdanie z działalności Rady Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN
w 2015 roku

Zgodnie z odpowiednimi regulacjami prawnymi regulaminem działania komitetów problemowych, jakim jest Rada Towarzystw Naukowych, w ich skład powoływani są eksperci, reprezentujący określoną problematykę związaną z zakresem działania danego komitetu. Zgodnie z dotychczasowym regulaminem Radę Towarzystw Naukowych tworzą wyłonieni w drodze wyborów, zgłoszeni przez towarzystwa i stowarzyszenia, przedstawiciele poszczególnych grup towarzystw, a podziału miejsc – proporcjonalnie do liczby towarzystw i stowarzyszeń naukowych w poszczególnych grupach – dokonuje i przeprowadza wybory ustępujące Prezydium Rady Towarzystw Naukowych.

W okresie sprawozdawczym, w którym nastąpiła zmiana władz Polskiej Akademii Nauk, dokonano także zmiany składu Rady. W oparciu o ustalone przez Prezydium PAN uchwałą nr 17/2011 z 22 marca 2011 r. zasady tworzenia komitetów problemowych, Prezydium Rady poprzedniej kadencji, w odpowiedzi na pismo Prezesa PAN, przedstawiło w dniu 10 stycznia 2015 r. listę 17 kandydatów na członków Rady, spośród reprezentujących poszczególne grupy towarzystw, najaktywniejszych członków Rady w kadencji 2011-2014, którzy stanowili 50% ustalonej przez Prezydium PAN liczebności Rady na kadencję 2015-2018, wraz z założeniami programowymi działań Rady i wstępnym programem prac na bieżącą kadencję.

Uchwałą nr 2/2015 Prezydium PAN z 20 stycznia 2015 r. w grupie komitetów problemowych przy Prezydium PAN powołało Radę Towarzystw Naukowych, określając jednocześnie jej podstawowe zadania na okres kadencji 2015-2018 i zasady wyłonienia pozostałych członków przez ustępujące Prezydium Rady. Jednocześnie Uchwałą nr 6/2015 Prezydium PAN z 20 stycznia 2015 r. zostało powołanych 17 członków Rady na obecną kadencję, przedstawionych, jak to wyżej przedstawiono, przez ustępujące Prezydium Rady.

Zgodnie z ustalonymi przez Prezydium PAN zasadami wyłonienia pozostałych członków komitetów problemowych, ustępujące Prezydium Rady na posiedzeniu w dniu 2 lutego 2015 r. dokonało podziału ustalonej przez Prezydium PAN maksymalnej liczby członków Rady w kadencji 2015-2018 (35 osób) na poszczególne grupy towarzystw, uwzględniając w tej liczbie członków Rady powołanych Uchwałą nr 2/2015 Prezydium PAN z 20 stycznia 2015 r. i wytypowało towarzystwa reprezentujące poszczególne grupy towarzystw, do których zwrócono się o przedstawienie ich przedstawicieli jako kandydatów na członków Rady. Jednocześnie zwrócono się do Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT i Federacji Polskich Towarzystw Medycznych, o zgłoszenie ich przedstawicieli jako kandydatów na członków Rady.

Po zgłoszeniu przez wytypowane towarzystwa swoich przedstawicieli, drogą elektroniczną przeprowadzono głosowanie, w którym ustępujące Prezydium Rady dokonało wyboru kandydatów na pozostałe 18 miejsc i przedstawiło Prezesowi PAN listę tych kandydatów w kolejności uzyskanych głosów.

Uchwałą nr 12/2015 Prezydium PAN z 10 marca 2015 r. Prezydium PAN dokonało zmiany składu Rady powołanego chwałą nr 2/2015 Prezydium PAN z 20 stycznia 2015 r., uzupełniając ten skład o zgłoszone przez ustępujące Prezydium Rady kandydatury, wyłonione w drodze glosowania. Jednocześnie uchwałą nr /2015 Prezydium PAN z 10 marca 2015 r., na wniosek Prezesa PAN, powołało przewodniczącego Rady na kadencję 2015-2018 prof. dr hab. Z. Kruszewskiego – Towarzystwo Naukowe Płockie.

Ustalony ostatecznie skład Rady Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN na kadencję 2015-2018 liczy 35 osób, przedstawicieli wszystkich grup towarzystw naukowych działających w Polsce (towarzystwa ogólne i regionalne, towarzystwa specjalistyczne, stowarzyszenia naukowo-techniczne NOT). Swój akces uczestnictwa w pracach Rady zgłosiło także 4 członków Polskiej Akademii Nauk (czł. rzecz. PAN Andrzej Grzywacz, czł. koresp. PAN Józef Korbicz, czł. koresp. PAN Małgorzata Mańka, czł. rzecz. PAN Henryk Samsonowicz).

Powołana Uchwałą nr 12/2015 Prezydium PAN z dnia 10 marca 2015 r. Rada na pierwszym zebraniu plenarnym w dniu 26 marca 2015 r. dokonała wyboru członków Prezydium i przedyskutowała założenia programowe działalności w kadencji 2015-2018.

Ustalony w wyniku tych wyborów skład Rady na kadencję 2015-2018 ukształtował się następująco:

Prezydium:

Przewodniczący: prof. dr hab. Zbigniew KRUSZEWSKI – Towarzystwo Naukowe Płockie

Z-cy przewodniczącego:

• prof. dr hab. Anna GRONOWSKA-SENGER – Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych
• prof. dr hab. Marek KOWALCZYK – Towarzystwo Naukowe Warszawskie

Członkowie:

• prof. dr hab. Bogusław BUSZEWSKI – Polskie Towarzystwo Chemiczne,
• prof. dr hab. Zbigniew CZERNICKI – Polskie Towarzystwo Neurochirurgów
• prof. dr hab. inż., czł. rzecz. PAN – Andrzej GRZYWACZ - Polskie Towarzystwo Leśne
• prof. dr hab. Iwona HOFMAN – Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej
• prof. dr hab. Jerzy MAJKOWSKI – Federacja Polskich Towarzystw Medycznych
• dr inż. Andrzej PASZKIEWICZ – Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Materiałów Budowlanych,
• prof. dr hab. Diana PIETRUCH-REIZES – Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej

Sekretarz: mgr inż. Tadeusz MAJSTERKIEWICZ – Polska Akademia Nauk, Warszawa

Członkowie Rady:

• prof. dr hab. Adam ANTCZAK – Polskie Towarzystwo Chorób Płuc
• prof. dr hab. inż. Jerzy BARGLIK – Stowarzyszenie Elektryków Polskich
• prof. dr hab. Katarzyna CHAŁASIŃSKA-MACUKOW – Polskie Towarzystwo Fizyczne
• prof. dr hab. Roman CZAJA – Towarzystwo Naukowe w Toruniu
• ks. prof. dr hab. Augustyn ECKMANN - Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
• dr Jerzy GIŻEJEWSKI – Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi
• prof. dr hab. inż. Jan GŁAZ – Polskie Towarzystwo Leśne
• prof. dr hab. Jerzy GOŁUCHOWSKI – Naukowe Towarzystwo Informatyki Ekonomicznej
• prof. dr hab. Igor GOŚCIŃSKI – Towarzystwo Lekarskie Krakowskie
• prof. dr hab. inż. Ewa GÓRSKA – Polskie Towarzystwo Ergonomiczne
• prof. dr hab. Andrzej GULCZYŃSKI – Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• prof. dr hab. Marek JÓŹWIAK – Kieleckie Towarzystwo Naukowe
• dr Andrzej KANSY – Towarzystwo Naukowe Płockie
• prof. dr hab., czł. koresp. PAN Józef KORBICZ – Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• prof. dr hab. Wanda Małgorzata KRAJEWSKA – Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• prof. dr hab. Stanisław KUNIKOWSKI – Włocławskie Towarzystwo Naukowe
• dr inż. Andrzej KUSYK – Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• dr hab. Barbara LEWENSTEIN – Polskie Towarzystwo Socjologiczne
• prof. dr hab. Joanna MADALIŃSKA-MICHALAK – Polskie Towarzystwo Pedagogiczne
• prof. dr hab., czł. koresp. PAN Małgorzata MAŃKA – Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne
• prof. dr hab. Elżbieta MĄCZYŃSKA – Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• prof. dr hab. Jacek MIĘKISZ – Polskie Towarzystwo Matematyczne
• prof. dr hab. inż. Wiesław NAGÓRKO – Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej
• prof. dr hab. Elżbieta NOWAK – Polskie Towarzystwo Farmakologiczne
• prof. dr hab., czł. rzecz. PAN Henryk SAMSONOWICZ – Polskie Towarzystwo Historyczne
• prof. dr hab. inż. Piotr SKŁODOWSKI – Polskie Towarzystwo Gleboznawcze
• prof. dr hab. Krzysztof WALCZAK – Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
• dr Marta WRZOSEK – Polskie Towarzystwo Mykologiczne

Uchwałą nr 2/2015 Prezydium PAN z 20 stycznia 2015 r. określono, że do zadań Rady Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN w szczególności należy:

1. reprezentowanie społecznego ruchu naukowego i podejmowanie działań służących rozwojowi nauki i jej upowszechnianiu w ramach prowadzonej przez towarzystwa naukowe działalności statutowej oraz przygotowywanie – dla władz Akademii i władz państwowych – opinii dotyczących warunków rozwoju społecznego ruchu naukowego i jego udziału w ogólnej polityce naukowej i edukacyjnej państwa;
2. prowadzenie działań związanych z wypracowaniem rozwiązań prawnych dotyczących statusu towarzystw i stowarzyszeń naukowych i naukowo-technicznych oraz systemu finansowania społecznego ruchu naukowego w Polsce;
3. ustalenie kryteriów uznawania towarzystw i stowarzyszeń za naukowe, z weryfikacją aktualnego wykazu towarzystw i stowarzyszeń naukowych;
4. organizacja II Kongresu Towarzystw Naukowych „Rola towarzystw naukowych w upowszechnianiu nauki oraz w rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej”.

Na zebraniu plenarnym Rady 26 marca 2015 r. wiceprezes PAN prof. dr hab. czł. koresp. PAM Mirosława Marody, wręczyła, w imieniu Prezesa PAN, prof. dr. hab. Z. Kruszewskiemu powołanie na przewodniczącego Rady i obecnym na posiedzeniu członkom Rady, powołanym przez Prezydium PAN na kadencję 2015-2018, stosowne powołania oraz przedstawiono na nim także przyjęty na zebraniu plenarnym Rady program pracy na kadencję 2015-2018, który obejmuje:

1. Kontynuację działań związanych z wypracowaniem rozwiązań prawnych dot. statusu towarzystw i stowarzyszeń naukowych i naukowo-technicznych oraz systemu finansowania społecznego ruchu naukowego w Polsce, w tym kontynuację działań związanych z uchwaleniem przez Sejm ustawy o towarzystwach naukowych;
2. Współdziałanie z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego poprzez organizowanie spotkań w sprawach:
   a) rozwoju społecznego ruchu naukowego, w tym warunków działalności i systemu finansowania (środki budżetowe państwa) oraz polityki państwa w nawiązaniu do projektu Ustawy o towarzystwach naukowych i Ustawy o zasadach finansowania nauki,
   b) ustalenia kryteriów uznawania towarzystw i stowarzyszeń za naukowe, z weryfikacją aktualnego wykazu towarzystw i stowarzyszeń naukowych;
3. Wypracowanie, wspólnie z kierownictwem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i przedstawienie władzom państwowym i komisjom sejmowym postulatów w sprawie warunków działalności i systemu finansowania oraz polityki państwa w stosunku do społecznego ruchu naukowego, dot. rozwiązań zawartych w przekazanym do Sejmu projekcie „Ustawy o towarzystwach naukowych”;
4. Organizację spotkania z kierownictwem Rady Nauki przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczącego systemu finansowania towarzystw naukowych ze środków budżetowych państwa oraz współdziałania Rady i towarzystw z Radą w dziedzinie upowszechniania i promocji innowacji naukowych i nauki w społeczeństwie, jak również w zakresie kształcenia, poprzez szerzenie i upowszechnianie wiedzy, dokumentowane działalnością wydawniczą;
5. Organizację II Kongresu Towarzystw Naukowych „Rola towarzystw naukowych w upowszechnianiu nauki i wiedzy oraz w rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej” – wrzesień 2017
6. Organizację corocznie 1-2 zebrań plenarnych Rady w siedzibach towarzystw ogólnych i regionalnych m. innymi na tematy:
   a) Działalność towarzystw naukowych w regionie, współpraca ich z samorządami, oddziałami PAN i PAU oraz terenowymi oddziałami FSNT-NOT. Rola działalności towarzystw naukowych w podnoszeniu poziomu intelektualnego i edukacyjnego społeczeństwa oraz wzrostu prestiżu nauki w społeczeństwie i społecznego zrozumienia roli nauki w rozwoju ekonomicznym i gospodarczym kraju,
   b) Nowe formy upowszechniania nauki (festiwale nauki, pikniki naukowe), formy oddziaływania towarzystw na młodzież, współdziałanie towarzystw naukowych i towarzystw społeczno-kulturalnych w zakresie upowszechniania nauki,
   c) Współdziałanie Rady Towarzystw Naukowych z istniejącymi strukturami koordynacji działalności poszczególnych kategorii społecznego ruchu naukowego (Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT, Federacja Polskich Towarzystw Medycznych), z rozważeniem utworzenia ogólnego związku towarzystw naukowych lub federacji poszczególnych grup towarzystw (np. Federacja Towarzystw Ogólnych i Regionalnych),
   d) Współdziałanie regionalnych towarzystw naukowych z regionalnymi towarzystwami kulturalnymi i społecznymi (wspólne posiedzenie z Radą Krajową Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP);
7. Organizację konferencji nt. „Upowszechnianie i promocja nauki w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem roli społecznego ruchu naukowego w upowszechnianiu innowacji naukowych” (ewentualnie wspólnie z Radą Upowszechniania Nauki przy Prezydium PAN);
8. Organizację, wspólnie z Radą Upowszechniania Nauki przy Prezydium PAN oraz z Radą Krajową Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP, wspólnej konferencji naukowej poświęconej podjęciu współdziałania w zakresie wypracowania metod działalności mających na celu podnoszenie poziomu kulturalnego i naukowego społeczeństwa;
9. Podjęcie analizy działalności wydawniczej towarzystw naukowych, w tym ustalenie liczby towarzystw posiadających własne pismo naukowe (od kiedy, kto jest wydawcą itp.) wraz z określeniem perspektyw rozwoju działalności wydawniczej towarzystw;
10. Społeczny ruch naukowy w Polsce na tle społecznego ruchu naukowego w Unii Europejskiej (rozpoznanie organizacji społecznego ruchu naukowego w krajach Unii Europejskiej);
11. Przygotowanie memoriału dla kierownictwa państwowego i kierownictwa Akademii, zawierającego ocenę i postulaty w zakresie polityki naukowej państwa w stosunku do społecznego ruchu naukowego;
12. Przygotowywanie opinii w sprawie przygotowywanych aktów prawnych dot. społecznego ruchu naukowego oraz materiałów do wystąpień i na spotkania Kierownictwa Polskiej Akademii Nauk z przedstawicielami władz państwowych w sprawach społecznego ruchu naukowego;
13. Przygotowanie i aktualizacja wersji elektronicznej publikacji „Słownik Towarzystw Naukowych – Towarzystwa aktualnie działające w Polsce” i prowadzenie strony internetowej Rady Towarzystw Naukowych;
14. Rozważenie uruchomienia newslettera o działaniach Rady Towarzystw Naukowych, który można by prowadzić wspólnie z wyspecjalizowanymi towarzystwami naukowymi lub nawet powierzyć jego prowadzenie jednemu z towarzystw.

W wyniku dyskusji ustalono, że zgłoszone uwagi zostaną przez Prezydium Rady uwzględnione przy opracowywaniu programu prac Rady na poszczególne lata, po określeniu realiów działalności Rady, do czasu przeprowadzenia wyborów nowych władz Akademii i określenia zasad finansowania nauki przez nowy rząd.

W okresie sprawozdawczym zrealizowane zostały następujące prace, wynikające z przyjętego programu działań Rady w kadencji 2015-2018:

1. Organizacja wspólnie z Towarzystwem Naukowym Płockim konferencji nt. „Perspektywy regionalnych towarzystw naukowych w Polsce” – Płock, 12-13 czerwca 2015 r.

Zorganizowana w siedzibie Towarzystwa Naukowego Płockiego, przez Radę Towarzystw Naukowych, wspólnie z Towarzystwem Naukowym Płockim i Szkołą Wyższą Pawła Włodkowica w Płocku, konferencja „Perspektywy regionalnych towarzystw naukowych w Polsce” w dniach 12-13 czerwca 2015 r. W czasie konferencji wygłoszonych zostało, przez wybitnych pracowników nauki i działaczy regionalnych towarzystw naukowych, 16 referatów przedstawiających aktualny stan i perspektywy regionalnych towarzystw naukowych w Polsce, rolę i znaczenie regionalnych towarzystw naukowych w społeczeństwie obywatelskim, w rozwoju regionów i kształtowaniu lokalnej przestrzeni kulturowo-cywilizacyjnej. W referatach przedstawiono także krótki rys historyczny regionalnych towarzystw naukowych (konferencja stanowiła inaugurację obchodów 195-lecia Towarzystwa Naukowego Płockiego) i ich działalność na rzecz kształtowania świadomości obywatelskiej, upowszechniania wiedzy i nauki w lokalnych społecznościach oraz rolę tych towarzystw jako stymulatorów życia naukowego w regionach, w rozwoju badań regionalnych, regionalizmu i społecznego ruchu naukowego w Polsce, a także formy współpracy tych towarzystw z innymi towarzystwami, z archiwami państwowymi, jak również udział różnych grup społeczeństwa, w tym duchowieństwa w powstawaniu i rozwijaniu działalności towarzystw regionalnych. W referatach przedstawiono również rolę ogólnych i regionalnych towarzystw naukowych w tworzeniu i rozwijaniu uczelni wyższych w regionach, nie mających tradycji akademickich oraz w ośrodkach o dobrze rozwiniętym potencjale uczelni wyższych. Wygłoszone w czasie konferencji referaty przedstawiają działalność i znaczenie oraz perspektywy jednej z trzech grup towarzystw naukowych działających w Polsce (towarzystwa ogólne i regionalne, towarzystwa specjalistyczne w poszczególnych grupach nauk, stowarzyszenia naukowo-techniczne zrzeszone w Naczelnej Organizacji Technicznej), odgrywającej szczególną rolę w upowszechnianiu nauki i rozwoju nauki oraz kształtowaniu lokalnej przestrzeni kulturowo-cywilizacyjnej, świadomości obywatelskiej, pełniących rolę stymulatorów życia naukowego w regionach, gdzie brak jest lub dopiero tworzą się uczelnie wyższe.

2. Wygłoszenie referatu „Znaczenie regionalnych towarzystw naukowych dla nauki polskiej” (autorzy: Z. Kruszewski, T. Majsterkiewicz) na konferencji „Genealogie sławnych rodzin z Mazowsza i Podlasia”, zorganizowanej przez Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów z okazji 40-lecia Towarzystwa – Łomża, 8-10 października 2015 r.

W konferencji zorganizowanej, przez Łożyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów z okazji 40-lecia Towarzystwa w wygłoszonym referacie przedstawiono wkład towarzystw naukowych w rozwijanie i popularyzowanie nauki, upowszechnianie wyników prac badawczych, ich rolę i funkcję w nauce polskiej. Skoncentrowano się na roli towarzystw naukowych ogólnych i regionalnych, grupujących w swoich szeregach pracowników naukowych reprezentujących wszystkie grupy nauk, ale także miłośników nauki, ludzi niezwiązanych zawodowo z nauką – przyjaciół nauki, przedstawicieli życia społecznego, gospodarczego, oświatowego i kulturalnego. Podkreślono rolę i znaczenie towarzystw naukowych ogólnych i regionalnych dla rozwoju polskiej nauki, i rolę tej grupy towarzystw w rozwoju regionów i współpracy z samorządami terytorialnymi, rolę i znaczenie regionalnych towarzystw naukowych w społeczeństwie obywatelskim, w rozwoju regionów i kształtowaniu lokalnej przestrzeni kulturowo-cywilizacyjnej, ich działalność na rzecz kształtowania świadomości obywatelskiej, upowszechniania wiedzy i nauki w lokalnych społecznościach oraz rolę tych towarzystw, jako stymulatorów życia naukowego w regionach, w rozwoju badań regionalnych, regionalizmu i społecznego ruchu naukowego w Polsce oraz rolę w tworzeniu i rozwijaniu uczelni wyższych w regionach, niemających tradycji akademickich i w ośrodkach o dobrze rozwiniętym potencjale uczelni wyższych.

Przedstawiono także zmieniającą się rolę towarzystw naukowych w ujęciu historycznym, ich doniosłą rolę w dziejach państwowości polskiej, rolę jaką społeczny ruch naukowy odegrał na ziemiach polskich w okresie rozbiorów 1795-1918 w obronie utraconej państwowości, jej spuścizny dziejowej, języka i kultury, przyczyniając się do obrony języka polskiego, kultury polskiej oraz tożsamości narodowej w okresie rozbiorów, a także podczas I i II wojny światowej. Przedstawiono także rolę towarzystw naukowych, o charakterze ogólnym i regionalnym, w tworzeniu zalążków wielu dziedzin i dyscyplin naukowych, które z czasem dały początek przyszłym uczelniom państwowym i instytucjom publicznym, zarówno w okresie II Rzeczypospolitej, jak również i po 1945 roku.
Podkreślono wyjątkowy wkład towarzystw naukowych w rozwój nauki polskiej w okresie PRL-u, kiedy towarzystwa naukowe stały się ostoją merytorycznych dyskusji dotyczących organizacji i rozwoju nauki polskiej, aktywizacji lokalnych społeczności wokół istotnych problemów związanych z historią naszego narodu, popularyzacji tych dziedzin nauki, które wpływały na rozwój poszczególnych gałęzi przemysłu, gospodarki, kultury, oświaty itp. W Uchwale II Kongresu Nauki Polskiej podkreślono, że towarzystwa naukowe wniosły poważny wkład, zarówno w rozwój badań naukowych, szczególnie kompleksowych badań regionalnych jak i w podnoszenie kultury naukowej społeczeństwa.

Przedstawiono także warunki działania i rolę społecznego ruchu naukowego, szczególnie towarzystw ogólnych i regionalnych, po przemianach w 1989 roku, które obecnie stanowią przykład aktywności społeczeństwa obywatelskiego, dzięki której wyzwalana jest energia setek tysięcy obywateli co przyczynia się do kształtowania świadomości społecznej, artykułowanej na różny sposób, ale zawsze na rzecz dobra wspólnego całego społeczeństwa.

3. Przygotowanie wniosku o dofinansowanie ze środków na działalność upowszechniającą naukę wydania publikacji „Perspektywy regionalnych towarzystw naukowych w Polsce”

Przygotowano i przesłano władzom PAN wniosek o dofinansowanie ze środków na działalność upowszechniającą naukę wydania publikacji „Perspektywy regionalnych towarzystw naukowych w Polsce”. Przygotowana przez Radę Towarzystw Naukowych publikacja „Perspektywy regionalnych towarzystw naukowych w Polsce” zawiera opracowania przedstawione na konferencji pod tym samym tytułem, zorganizowanej przez Radę, Towarzystwo Naukowe Płockie i Szkołę Wyższą Pawła Włodkowica w Płocku. Konferencja odbyła się w dniach 12-13 czerwca 2015 r. w siedzibie Towarzystwa Naukowego Płockiego. Publikacja zawiera 20 opracowań, przedstawiających aktualny stan i perspektywy regionalnych towarzystw naukowych w Polsce, rolę i znaczenie regionalnych towarzystw naukowych w społeczeństwie obywatelskim, w rozwoju regionów i kształtowaniu lokalnej przestrzeni kulturowo-cywilizacyjnej. Opracowania przedstawiają również rolę ogólnych i regionalnych towarzystw naukowych w tworzeniu i rozwijaniu uczelni wyższych w regionach, nie mających tradycji akademickich oraz w ośrodkach o dobrze rozwiniętym potencjale uczelni wyższych. Wydanie publikacji i jej przesłanie do wszystkich towarzystw naukowych działających w Polsce, do najwyższych władz państwowych odpowiedzialnych za finansowanie nauki, komisji Sejmu i Senatu RP, marszałków i wojewodów, pozwoliłoby na upowszechnienie informacji o stanie i dorobku regionalnych towarzystw naukowych, na temat ich wkładu w upowszechnianie nauki, kształtowanie wiedzy i świadomości w społeczeństwie obywatelskim, a także przekazanie informacji o roli i znaczeniu regionalnych towarzystw naukowych w rozwoju regionów i kształtowaniu lokalnej przestrzeni kulturowo-cywilizacyjnej. Przekazanie publikacji powinno przyczynić się także do uświadomienia władzom państwowym i lokalnym informacji na temat stanu tego ruchu, jego warunków działania i wykorzystania potencjału regionalnego ruchu społecznego dla rozwiązywania problemów lokalnych i regionalnych.

Komisja Polskiej Akademii Nauk ds. finansowania zadań ze środków na działalność upowszechniającą naukę nie przyznała dofinansowania uznając, że publikacja dotyczy w dużej części spraw omówionych w publikacji dofinansowanej przez PAN po I Kongresie Towarzystw Naukowych w 2013 roku.

4. Przygotowanie dla Ministerstwa Nauki i Szkolnictw Wyższego opinii na temat wydawnictw towarzystw naukowych

Zgłoszeni przez przewodniczącego Rady Towarzystw Naukowych, na prośbę Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego,  eksperci zaopiniowali kilkadziesiąt wydawnictw, o których zaopiniowanie zwróciła się Komisja oceny wydawnictw działająca w ramach Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Zaplanowane w programie prac Rady na 2015 rok spotkania z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego przełożono na następny rok, z uwagi na zmiany władz po wyborach i ukonstytuowanie się nowego rządu, również z uwagi na konstytuowanie się nowych władz Akademii nie odbyło się spotkanie przewodniczącego Rady z Wiceprezes PAN czł. koresp. PAN Elżbietą Frąckowiak, nadzorującą prace komitetów naukowych i problemowych PAN. Będą kontynuowane starania o takie spotkanie w grudniu lub styczniu 2016 r.

Zebranie plenarne Rady w dniu 19 listopada 2015 r. zostało poświęcone przedstawieniu członkom Rady informacji o pracach Rady w 2015 roku oraz przedyskutowaniu „Propozycji do programu pracy Rady Towarzystw Naukowych w roku 2016”. W wyniku dyskusji postanowiono w programie prac Rady na rok 2016 uwzględnić zadania ujęte w wyżej przytoczonym programie prac Rady na kadencję 2015-2018 w punktach 1, 2, 3, 9, 11, 12 i 14, doprecyzowano 2 zadania ujęte w punktach 5 („przygotowanie założeń programowych”) i 7 (organizacja konferencji „wspólnie z Łódzkim Towarzystwem Naukowym”) i dodano 2 nowe zadania:

• Rozważenie podjęcia prac nad przygotowaniem i aktualizacją wersji elektronicznej publikacji „Słownik Towarzystw Naukowych – Towarzystwa aktualnie działające w Polsce” i prowadzenie strony internetowej Rady Towarzystw Naukowych;
• Podjęcie prac nad przygotowaniem ekspertyzy na temat zasobności bibliotek regionalnych towarzystw naukowych (TN Płockie, Poznańskie TPN, TPN w Przemyślu), uwzględniającej tradycje gromadzenia księgozbiorów i ich znaczenie dla zachowania dziedzictwa narodowego.

Ustalono, że przy opracowywaniu ostatecznego programu prac Rady na 2016 rok i podejmowaniu działań związanych z realizacją poszczególnych zadań, zostaną przez Prezydium Rady uwzględnione realia działalności Rady w 2016 roku, szczególnie dot. możliwości finansowania zadań ujętych w programie prac Rady, jakie wynikną ze spotkania przewodniczącego Rady z wiceprezes Polskiej Akademii Nauk prof. dr hab. E. Frąckowiak i przeprowadzenia rozeznania w sprawie zasad finansowania nauki przez nowy rząd.

W okresie sprawozdawczym odbyły się 2 zebrania plenarne Rady (w dniach 26 marca i 19 listopada 2015 r.) oraz 1 posiedzenie Prezydium Rady (w dniu 2 lutego 2015 r.).

Przygotował:
Sekretarz Rady
Tadeusz Majsterkiewicz
31 stycznia 2016 r.